Rookvrije GGZ
GGZ Rookvrij 2025!
Momentum Training & Coaching weet hoe je het moet doen!
We hebben meer dan 10 jaar ervaring, we weten welke stappen genomen moet worden
We weten dat er altijd weer iets tussen kan komen
We weten dat het dan belangriijk is de focus te houden
We weten dat het soms moeilijk is
Wij adviseren graag op maat
Neem voor een vrijblijvend gesprek contact met mij op:
Simone Königs
simone@momentumtraining.nl
06 54357575
Voel je Vrij!
Voel je Vrij! Training voor de GGZ
GGZ-medewerkers en clienten stoppen samen in een groep met roken en werken aan een betere, gezondere leefstijl.
Stoppen met roken in de GGZ?
Moet je ze dat ook nog afnemen?
Dat zijn de eerste vragen die wij krijgen als we het over deze nieuwe training hebben. We hebben nu al heel wat clienten en medewerkers van de GGZ van het roken afgeholpen en kunnen dus uit ervaring zeggen dat clienten blij zijn dat ze van het roken af zijn. Ze voelen zich weer vrij! Daarnaast blijkt het van groot belang dat er naast stoppen met roken veel aandacht gaat naar een betere & gezondere leefstijl. Daar verstaan wij onder; gezonder eten, meer bewegen, meer aandacht voor omgaan met emoties en het ontwikkelen van hobbies en bezigheden waar men blij van wordt! De hele instelling wordt bij de training betrokken.
Voel je Vrij! Stoppen met roken & Leefstijltraining particulieren
Naast de training voor de GGZ is er ook een 'algemene' Voel je Vrij! training ontwikkeld, voor iedereen die in een groep wil stoppen met roken.
BLOG: GGZ Rookvrij, logisch toch...!?
GGZ Rookvrij
Hoe gaat het ermee?
Wij van Momentum Training & Coaching werden in 2012 benaderd met de vraag een stoppen met roken interventie te ontwikkelen voor de GGZ. Ondanks dat het een onmogelijke missie leek te zijn, GGZ en roken zijn immers 1 op 1 aan elkaar verbonden, zijn we toch op de uitnodiging in gegaan. We zijn ons gaan verdiepen in het roken op zich, de nauwe verbinding met de GGZ, wat roken betekent en hoe er over gedacht wordt in het algemeen. Al gauw kwamen we op de vraag; ‘Roken, moet je ze dat ook nog afnemen?’ En deze vraag komen we nu nog steeds tegen. Men kan zich simpelweg niet voorstellen hoe de GGZ rookvrij zou kunnen worden en zijn. En die vraag is, weten we nu 11 jaar later, terecht, het is geen makkelijke transitie, een die tijd, geduld, vertrouwen en mildheid vergt en geld kost. Maar daarover later in dit stuk. Ik heb na 11 jaar wel een idee over hoe we er meer succes in zouden kunnen boeken.
Roken, moet je ze dat ook nog afnemen?
Als we de vraag ‘Roken, moet je ze dat ook nog afnemen?’ ontleden komt je al gauw tot de conclusie dat cliënten in de GGZ niets zouden hebben. Of in ieder geval dat wij dat denken, roken is namelijk het enige nog. Dat is schrijnend. De vraag zegt ook dat we ze iets of nóg iets afnemen en dat roken ze iets brengt en niet-roken een verlies is. Natuurlijk weet ieder weldenkend mens dat roken slecht is, erg slecht zelfs, 1 op de 2 rokers sterft immers aan roken. (dat alleen zou al voldoende moeten zijn om roken uit de maatschappij te bannen maar kennelijk zijn er redenen om dat niet te doen, maar daar gaat deze post niet over)
Om zo’n destructieve verslaving te benoemen als het enige wat ‘ze’ nog hebben motiveerde mij hier dieper in te duiken. Want wat betekent dat dan precies, ‘het enige wat ze nog hebben’? Wat hebben ze dan allemaal niet meer? Wat is ze allemaal al afgenomen? En wat zouden we ze misschien weer terug kunnen ‘geven’ of laten beleven?
Oud gedachtegoed?
We hebben rondgelopen in instellingen, gepraat met directie, managers, ervaringsdeskundigen, cliënten en medewerkers, rokend en niet rokend. Deze laatste was toen zeker nog in de minderheid. In de GGZ wordt heel veel gerookt, nog steeds, ongeveer 85% van de cliënten en het percentage rokende medewerkers die roken ligt ver boven het gemiddelde van Nederland.
Vervolg van ons onderzoek:
Wat is de betekenis van roken in de GGZ, wat zijn de associaties en waar ontstaat in onze ogen de verwarring? Hoe komt het dat het percentage rokers onder cliënten maar ook onder medewerkers ook zo groot is?
Een bekend fenomeen is ‘het samen therapeutisch sigaretje roken’ met als doel op een andere manier verbinding maken met je client. Is dit in het voordeel van de client? Voor de medewerker? Zijn er nog andere manieren om informeel verbinding te maken met je client?
Een van de belangrijkste redenen die genoemd worden om te roken in de GGZ is stress en verveling, wat moeten ze anders doen? Dagen rijgen zich aaneen. Het is saai, ze voelen zich niet goed, ervaren veel stress en het enige momentje dat ze voor zichzelf hebben is roken. Een moment waarin ze zelf bepalen, anderen ontmoeten en zich even beter en autonoom voelen.
3 belangrijke pijlers in ieders leven: Autonomie, Verbondenheid & Competentie
Deze 3 pijlers zorgen ervoor dat de mens gemotiveerd is iets te doen of te laten en zich goed kan voelen.
- Autonomie; het gevoel dat je ertoe doet, dat je iemand bent, dat je over jezelf mag beslissen
- Competentie; het gevoel dat je iets kunt, je ergens voor kunt gaan en dat het lukt, dat je voor jezelf kan zorgen, dat je waardevol bent voor jezelf
- Verbondenheid; het gevoel dat je ergens bij hoort, dat je contact hebt, dat je belangrijk en waardevol bent voor anderen, dat er van je gehouden wordt
Ons werk en onze opleidingen zijn op deze 3 pijlers gebaseerd, omdat ze zo belangrijk zijn voor de mens in het algemeen. Het viel ons op dat als je opgenomen wordt of in behandeling bent voor je psychiatrische problemen het met deze 3 factoren vaak bijzonder slecht gesteld is. Dat is precies wat cliënten uit handen moeten geven omdat ze het zelf niet meer helemaal overzien.
Waar lopen wij tegenaan?
In de afgelopen 10 jaar hebben wij rond de 200 gemotiveerde trainers opgeleid en daarnaast nog vele aandachts-functionarissen en coaches stoppen met roken.. We lopen al die tijd tegen dezelfde uitdagingen aan.
Uitdaging op organisatieniveau:
- Organisaties hebben het druk. (een understatement)
- Roken is vanzelfsprekend niet het enige thema wat aangepakt moet worden, waardoor er de neiging is het even op de kaart te zetten en dan weer afgeleid te worden door een ander thema
- Het onderwerp is niet ‘sexy’. Stoppen met roken brengt onrust en het kost veel tijd en geld, het is daardoor moeilijk het doel voor ogen te blijven houden
- Het doel lijkt onmogelijk….roken en de GGZ zijn nog onlosmakelijk aan elkaar verbonden.
- Er is veel doorloop van medewerkers, opgeleide trainers gaan uit dienst
- Opgeleide trainers hebben geen tijd om hun werk te doen met rokers of ze voelen zich niet ondersteund.
- Medewerkers die cliënten spreken die willen stoppen weten niet wie het in de organisatie of daarbuiten aanbiedt.
- Kennis ontbreekt bij belangrijke sleutelfiguren in de organisatie, waardoor het niet echt serieus genomen wordt. Of onmogelijk geacht.
- Roken wordt niet als hard-core verslaving maar als leefstijl gelabeld en dus ook niet als verslaving behandeld.
Uitdagingen cliënten en medewerkers:
- Cliënten durven hun stopwens niet aan te kaarten omdat ze bang zijn voor weerstand van rokende mede-cliënten en /of medewerkers.
- Cliënten weten niet waar ze wel terecht kunnen om hun stopwens te onderzoeken.
- Stoppers krijgen tijdens en na het stoppen weinig of geen begeleiding, het langduriger volhouden heeft ook aandacht nodig. Kans op terugval is daardoor groot.
- Cliënten en medewerkers denken dat ze hun stress oplossen door roken.
- Als je stopt is het belangrijk het te vervangen door iets leuks, dat wordt vaak onmogelijk geacht en daarom niet echt onderzocht en/of aangeboden.
- Er is vaak geen weet van activiteiten die in de buurt worden aangeboden en heel effectief kunnen zijn als ondersteuning bij het stoppen
- Cliënten vervelen zich erg, GGZ-cliënten liggen of zitten 85% van de dag zonder te slapen, hebben weinig om handen. Roken is een uitweg.
- Coping is slecht, het verduren van ontwenningsverschijnselen omdat deze er nou eenmaal bij horen is moeilijk.
- Er is nog te weinig kennis van tabaksverslaving en hoe het aan te pakken.
Wat is volgens ons echt nodig?
Het is echt nodig dat deze verslaving serieus genomen wordt. Volgens criteria van de DSM is het een zeer ernstige verslaving en zou daarom navenant behandeld moeten worden.
Rokers geven aan dat stress en verveling de hoofdredenen zijn dat ze roken. Wat ons betreft zouden cliënten veel meer (zelf) kunnen. Structuur is belangrijk. Zie onderzoek Jeroen Deenink: 'Thinking Inside the box'. Tijdens het onderzoek werden cliënten gemotiveerd meer te bewegen, meer zelf te doen en ze stonden op tijd op én ze waren gelukkiger, gezonder en ervaarden meer kwaliteit van leven. De belangrijke aspecten autonomie, verbondenheid en competentie waren meer aanwezig.
Dit vergt een transitie in de GGZ, maar een met een groot effect, dat uiteindelijk meer tijd en geld oplevert dan dat het kost. En eenmaal gestopt ervaart iedere roker minder stress, de grootste uitdaging die de GGZ hier heeft is dus de periode van de ontwenning met bijbehorende verschijnselen goed door te komen, waardoor terugval omlaaggaat en succeservaringen omhoog.
3 belangrijke pijlers voor de organisatie
Systeem, prioriteit & bewustzijn zijn 3 pijlers die als leidraad gebruikt kunnen worden in dit proces.
Systeem:
Staat het hele systeem erachter? Bestuur, directie, management, medewerkers. Maar ook familie en vrienden zijn belangrijk in dit proces.
Prioriteit:
Het is belangrijk dat het prioriteit blijft. Bij de roker en de hele omgeving. Doorpakken. Terugval zit in een klein hoekje. Zeker in deze doelgroep, dus niet verzwakken. De eerste succesverhalen worden de ambassadeurs van de volgende stoppers, zodat het werkt als een vliegwiel. Dat vergt geduld en vertrouwen, maar uiteindelijk zal het resultaten opleveren.
We hebben wel voor even hete vuren gestaan, denk aan rookvrije werkplek, rookvrije horeca, rookvrije treinen, vliegtuigen..... Ook daarvan dachten we dat het een onmogelijke missie was.
Rookvrije GGZ is het sluitstuk. Dat zou toch geweldig zijn!!!
Bewustzijn:
Bewustzijn over de verslaving, over het aantal rokers onder medewerkers en cliënten, bewustzijn gaat ook over kennis, kennis van ontwenning bij deze specifieke verslaving. De meest gecompliceerde verslaving bovendien. Bewustzijn van hoe er over roken gedacht wordt in de organisatie. Wat zijn overtuigingen? Wat zijn belemmeringen? Is er geloof? Geloof in de cliënten dat ze heus wel iets kunnen?
Geduld & vertrouwen:
Ik hoop dat we deze omslag kunnen maken in de GGZ, het is zo nodig en het kan zoveel opleveren. Voor iedereen in de organisatie. Even door de zure appel heen bijten voor een super resultaat. Wij hebben gemerkt dat stoppen met roken in de GGZ veel zichtbaar maakt. En dus ook veel overhoophaalt. Er moet echt een transitie komen en dat vergt veel van de organisatie. Maar het kan ook zoveel opleveren met, nogmaals, geduld en vertrouwen!
Nieuwsgierig geworden?
Simone Königs
simone@momentumtraining.nl
06 54357575